Veb-sayt | ||
Anadan olduğu yer | Azərbaycan Respublikası, Quba şəhəri | |
Təvəllüdü | 05.06.1968 | |
Bitirdiyi ali təhsil müəssisəsi | Bakı Dövlət Universiteti | |
Elmi dərəcəsi | Biologiya elmləri doktoru | |
Elmi rütbəsi | Dosent | |
Namizədlik (PhD) dissertasiyasının mövzusu: - ixtisas şifri - ixtisasın adı - mövzunun adı |
03.00.05 (hazırda 2417.01) Botanika Azərbaycanda ağac cinsləri traxeomikozlarını törədən göbələklərin biologiyası |
|
Doktorluq dissertasiyasının mövzusu: - ixtisas şifri - ixtisasın adı - mövzunun adı |
2430.01 Mikologiya Meşə ağaclarının göbələkləri, fitopatogen növlərin taksonomiyası və filogeniyası |
|
Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı - xaricdə çıxmış elmi əsərlərinin sayı - beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan məqalələrin sayı |
67
35
15 |
|
Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı | ||
Kadr hazırlığı: - fəlsəfədoktorlarının sayı - elmlər doktorlarının sayı |
||
Əsas elmi nailiyyətləri | Azərbaycanda meşə əmələ gətirən ağac növlərinin göbələklərinin növ tərkibi müəyyən edilmişdir. Meşə ağaclarında xəstəlik törədən patogen və potensial patogen göbələk növləri tədqiq edilmişdir.
İlk dəfə olaraq Azərbaycanda şabalıd (Castanea sativa), qarağac (Ulmus minor) oduncağının və enliyarpaqlıların kök çürüməsi törədiciləri olan Cryphonectria parasitica, Ophiostoma novo-ulmi, Armillaria mellea növləri morfoloji və molekulyar yanaşmalar tətbiq etməklə aşkar edilmiş, xəstəlik törədiciləri olması patogenlik testi qoymaqla eksperimental yolla təsdiq edilmişdir. Azərbaycanda endem şam ağacından (Pinus brutia subsp. eldarica) Ophiostoma ips göbələyi və onun həşərat vektorları olan qabıq böcəkləri (Coleoptera: Scolytidae, Orthotomicus erosus və Hylurgus ligniperda) aşkar edilmişdir. Böcək növlərinin Azərbaycana yaxın zamanlarda introduksiya edilməsinə dair ehtimal irəli sürülmüşdür. Reduksiya olunmuş morfoloji əlamətlərə və yüksək pleomorf təbiətə malik Sporothrix anamorflu Ophiostoma növlərinin morfoloji və rDNT operonunun 5.8S geni daxil olmaqla daxili transkripsiya sahələrinin (ITS1/ITS2) və β-tubulin geninin (BT2) bir hissəsinin ardıcıllıqları əsasında ətraflı filogenetik analizi verilmişdir. Aşkar edilmişdir ki, O. stenoceras hesab edilən növ özü bir neçə növdən ibarət heterogen kompleksi təmsil edir. O.quercus-O.piceae kompleksində Ophiostoma quercus növünün sərhədləri mikro-morfoloji və dörd gen sahəsinin (5.8S geni daxil olmaqla ITS1/ITS2, BT2, TEF1-α, HIS) DNA ardıcıllıqları əsasında tədqiq edilmiş, O.quercus növünün sərhədləri müəyyən edilmiş, kompleksdəki digər növlərin sinonim statuslarına aydınlıq gətirilmişdir. Elm üçün Ophiostoma, Raffaellea və Sporothrix cinslərinə aid 9 yeni növ təsvir edilmişdir. Tədqiqatlar CAR-ın Pretoriya Universitetinin Meşə və Kənd Təsərrüfatı Biotexnologiya İnstitutunda PostDok Proqram üzrə, STCU №3625 (2006-2008), № 4797 (2009-2011); UNESCO/Keizo Obuchi Research Fellow¬ships Programme (2005-2006); EİF-2010-1(1) (2010-2011) və s. layihələr çərçivəsində aparılmışdır. |
|
Elmi əsərlərinin adları |
1. Aghayeva D.N. Mycobiota of Castanea sativa Mill. in Azerbaijan. Forest, Snow and Landscape Research. 2001. v. 76. № 3, p. 405-408. 2. Aghayeva D.N., Wingfield M.J., De Beer Z.W., Kirisits T. Two new Ophiostoma species with Sporothrix anamorphs from Austria and Azerbaijan. Mycologia, 2004, v.96, №4, p. 865-877. 3. Aghayeva D.N., Wingfield M.J., Kirisits T., Wingfield B.D. Ophiostomadentifundum sp.nov. from oak in Europe, characterized using molecular phylogenetic data and morphology. Mycological Research, 2005. v.109, № 10, P.1127-1136. 4. Aghayeva D., Harrington T. First report of Cryphonectria parasitica on chestnut ( Castanea sativa) in Azerbaijan. Plant Pathology, 2008, v. 57, №2, p.383 5. Grobbelaar J., Aghayeva D.N., de Beer W., Bloomer P. Wingfield M.J., Wingfield B.D. Delimitation of Ophiostoma quercus and its synonyms using multiple gene phylogenies. MycologicalProgress, 2009. v.8, № 3, p. 221-236. 6. Harrington T.C., Aghayeva D.N. Fraedrick S.W. New combinations in Raffaelea and four new species from the redbay ambrosia beetle Xyleborus glabratus. Mycotaxon, 2010, v.111. p. 337-361. 7. Ağayeva D.N. Mikologiyada tətbiq edilən ənənəvi və müasir metodlar. Bakı: Elm, 2011. 207 s. |
|
Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü |
Azərbaycan Botaniklər cəmiyyətinin üzvü. |
|
Pedaqoji fəaliyyəti | Bakı Dövlət Universiteti (1999, 2000, 2013) | |
Digər fəaliyyəti |
AMEA-nın Botanika İnstitututunun Elmi Şurasının üzvü, AMEA-nın Mikrobiologiya İnstitututunun nəzdində fəaliyyət göstərən FD 01.222 Dissertasiya Şurasının üzvü AMEA Botanika İnstitutunun Elmi Əsərlər toplusunun redaksiya heyətinin üzvü |
|
Təltif və mükafatları |
Birləşmiş Millətlərin Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatının mükafatı (UNESCO/Keizo Obuchi Research Fellowships Programme) mükafatı (2006) AMEA-nın Rəyasət Heyətinin Fəxri fərmanı (2007) |
|
Əsas iş yeri və ünvanı | AMEA-nın Botanika İnstitutu, AZ1004, Azərbaycan Respublikası, Bakı ş., Badamdar şossesi 40 | |
Vəzifəsi | İbtidai bitkilərin sistematikası şöbəsinin müdiri | |
Xidməti tel. | (+994 12) 5024330 | |
Mobil tel. | ||
Ev tel. | ||
Faks | (+994 12) 4970994 | |
Elektron poçtu | Dilzara_Aghayeva@botany.az |